Επισφαλείς Απαιτήσεις – Πώς διεκδικούμε οφειλές από τρίτους, νομικές δυνατότητες
Η έγκαιρη και νόμιμη διεκδίκηση οφειλών μειώνει την απώλεια ρευστότητας και το ρίσκο επισφαλειών. Η επιλογή των κατάλληλων εργαλείων εξαρτάται από τα διαθέσιμα έγγραφα, την αξία της απαίτησης, την περιουσία του οφειλέτη και τυχόν διασυνοριακά στοιχεία.
Εξωδικαστικά βήματα
Η εξώδικη φάση συχνά επιλύει γρήγορα και οικονομικά την υπόθεση. Η διαδικασία ξεκινά με εξώδικη όχληση που περιγράφει με σαφήνεια την οφειλή, τους τόκους και τυχόν λοιπές αξιώσεις, θέτει συγκεκριμένη προθεσμία συμμόρφωσης και προαναγγέλλει τα επόμενα νομικά μέτρα σε περίπτωση αδράνειας του οφειλέτη.
Στη συνέχεια ακολουθεί διαπραγμάτευση με προτάσεις για καταβολές σε δόσεις, υπογραφή αναγνώρισης χρέους –η οποία διακόπτει την παραγραφή– και παροχή εμπράγματων ή προσωπικών εγγυήσεων. Όπου ενδείκνυται, δύνανται να συμφωνηθούν συμψηφισμοί ή εκχωρήσεις απαιτήσεων.
Δικαστικές ενέργειες
Όταν τα αποδεικτικά έγγραφα είναι ισχυρά, προτιμάται η ταχεία διαδικασία της διαταγής πληρωμής, η οποία στηρίζεται σε τιμολόγια, δελτία αποστολής, συμβάσεις ή αναγνωρίσεις οφειλής και παρέχει άμεσα εκτελεστό τίτλο. Παράλληλα, μπορούν να ληφθούν ασφαλιστικά μέτρα, όπως συντηρητική κατάσχεση ή προσημείωση, για να διασφαλιστεί η ικανοποίηση της απαίτησης πριν από την τελεσιδικία, όταν συντρέχει κατεπείγον ή κίνδυνος ματαίωσης.
Σε περιπτώσεις όπου το αποδεικτικό υλικό απαιτεί πληρέστερη εκδίκαση, ασκείται αγωγή και διεξάγονται αποδείξεις με μάρτυρες ή πραγματογνωμοσύνη. Μετά την έκδοση εκτελεστού τίτλου, εκκινεί η αναγκαστική εκτέλεση με κατάσχεση κινητών ή ακινήτων, δεσμεύσεις λογαριασμών και πλειστηριασμούς.
Διασυνοριακές απαιτήσεις
Για υποθέσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπάρχουν εξειδικευμένα εργαλεία που διευκολύνουν την είσπραξη. Η Ευρωπαϊκή Διαταγή Πληρωμής και η Ευρωπαϊκή διαδικασία μικροδιαφορών προσφέρουν τυποποιημένα έντυπα, προβλέψιμες προθεσμίες και αυτόματη αναγνώριση/εκτέλεση στα κράτη‑μέλη, με ορισμένα όρια αξίας και προϋποθέσεις.
Εξίσου σημαντική είναι η ορθή πρόβλεψη στις συμβάσεις για την επιλογή δικαίου και δικαιοδοσίας ή τη ρήτρα διαιτησίας, καθώς και η εκ των προτέρων εκτίμηση του τόπου εκτέλεσης για την ικανοποίηση της απαίτησης.
Πρόληψη επισφαλειών
Η καλύτερη ανάκτηση είναι η πρόληψη. Οι συμβάσεις πρέπει να περιλαμβάνουν σαφείς όρους πληρωμής, πρόβλεψη τόκων υπερημερίας και εξόδων είσπραξης, καθώς και ρήτρες υπαναχώρησης ή αναστολής παροχών σε περίπτωση υπερημερίας. Παράλληλα, ο συστηματικός πιστοληπτικός έλεγχος, ο καθορισμός ορίων πίστωσης και η λήψη εμπράγματων εξασφαλίσεων –όπως υποθήκη ή προσημείωση– σε συνδυασμό με ρήτρες παρακράτησης κυριότητας, μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο.
Τέλος, εργαλεία όπως η ασφάλιση πιστώσεων και το factoring μεταφέρουν μέρος του κινδύνου και βελτιώνουν τη ρευστότητα.
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα
• Ημέρα 0: Εξώδικη όχληση (προθεσμία 5–10 εργάσιμες).
• Ημέρα 15–30: Κατάθεση διαταγής πληρωμής/ασφαλιστικών μέτρων.
• Ημέρα 30–90: Επίδοση και εκκίνηση της αναγκαστικής εκτέλεσης.