Δίκαιο εμπορικής αντιπροσωπείας και διανομής

Η κοινή ευρωπαϊκή αγορά διευκόλυνε σημαντικά την ελεύθερη κυκλοφορία προϊόντων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα προϊόντα μπορούν χωρίς τελωνειακά εμπόδια να διακινούνται μεταξύ των κρατών και εκεί να διατίθενται. Τούτο οδήγησε σε αύξηση του εσωτερικού εμπορίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ταυτόχρονα προέκυψε όμως και η ανάγκη της εναρμόνισης των διατάξεων του εμπορικού δικαίου.
Ο εμπορικός αντιπρόσωπος προωθεί προϊόντα από τον παραγωγό προς τους εμπόρους έναντι προμήθειας. Το τιμολόγιο για την αγοροπωλησία εκδίδεται από τον παραγωγό απευθείας προς τον έμπορο, ενώ ο εμπορικός αντιπρόσωπος λαμβάνει προμήθεια. Έτσι επιτελεί σημαντικό ρόλο ως βοηθός για την προώθηση και την πώληση προϊόντων στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό εμπόριο. Ο αντιπρόσωπος διατηρεί δική του επιχείρηση και διαφέρει από τον μεσίτη. Επιπλέον έχει δική του πελατεία, της οποίας επιμελείται και συνεχώς επεκτείνει. Το marketing του αντιπροσώπου αποκτά έτσι όλο και μεγαλύτερη σημασία.
Συνήθως ο αντιπρόσωπος εξασκεί τη δραστηριότητά του σ’ ό,τι αφορά εμπόριο επενδυτικών και καταναλωτικών προϊόντων. Με την οδηγία για τους εμπορικούς αντιπροσώπους οι διατάξεις εναρμονίστηκαν σε ολόκληρη την Ε.Ε. και εντάχθηκαν στα εθνικά δίκαια., ώστε σε ολόκληρη την ΕΕ ισχύουν αντίστοιχες ρυθμίσεις, όπως η αποζημίωση πελατείας του αντιπροσώπου.
Αντίθετα προς τον αντιπρόσωπο, ο διανομέας προμηθεύεται ως ανεξάρτητος έμπορος προϊόντα από έναν ή περισσότερους προμηθευτές / παραγωγούς στο δικό του όνομα και για ίδιο λογαριασμό. Επομένως αγοράζει και μεταπωλεί τα προϊόντα. Έτσι υφίσταται συνήθως εξάρτηση του διανομέα από τον παραγωγή ως προς τα προϊόντα που διανέμει, συνήθως υφίστανται στόχοι πωλήσεων, συμφωνίες αποκλειστικότητας, δικαιώματα αποκλειστικής διάθεσης και προστασία σε ορισμένη περιοχή. Συστήματα διανομής μπορούν επιπλέον να προκαλέσουν περιορισμούς σ’ ό,τι αφορά τον ανταγωνισμό και γι’ αυτό υπόκειται σε έλεγχο από την άποψη του δικαίου του ανταγωνισμού.
Υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις εφαρμόζονται οι διατάξεις του δικαίου περί εμπορικών αντιπροσώπων και στον αποκλειστικό διανομέα. Τούτο συμβαίνει π.χ. όταν ο αποκλειστικός διανομέας υποχρεούται να κάνει συγκεκριμένες επενδύσεις και τζίρους, να ακολουθεί τις οδηγίες του προμηθευτή σε ορισμένα θέματα κλπ.