EXCELLENCE IN
CROSS-BORDER
CONSULTING
CROSS-BORDER
CONSULTING
Η προηγούμενη νομική μορφή μιας υπάρχουσας επιχείρησης μπορεί να μετατραπεί σε άλλη εταιρική μορφή.
Αυτό ονομάζεται μετατροπή εταιρίας, έννοια υπό την οποία εμφανίζεται και στους σχετικούς νόμους. Η Ελλάδα δεν έχει ένα πρότυπο του νόμου που αφορά γενικά σε μετασχηματισμούς. Μερικές από τις σχετικές ρυθμίσεις περιέχονται στο Κ.Ν. 2190/1920 (άρθρο 66, όπως τροποποιήθηκε με τον νόμο 2339/1995 και το άρθρο 67, όπως τροποποιήθηκε με το Ν. 409 / 1986). Οι σχετικές ρυθμίσεις, επίσης, προβλέπονται και στο ν. 3190/1955 (άρ. 51, όπως αυτός τροποποιήθηκε με το Ν. 2339/1995 και άρ. 53).
Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, οι εμπορικές εταιρίες με έδρα στην Ελλάδα μπορούν να μετασχηματιστούν μέσω της συγχώνευσης, διάσπασης (διάσπαση, απόσχιση), μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων ή την αλλαγή της νομικής μορφής (μετατροπή).
Σύμφωνα με το άρθρο 51 ν. 3190/1955 και το άρθρο 66 ν. 2190/1920, η μετατροπή μίας ανώνυμης εταιρείας σε εταιρεία περιορισμένης ευθύνης γίνεται με συμβολαιογραφική πράξη, με την οποία εγκρίνεται η μετατροπή από τη γενική συνέλευση των εταίρων της εταιρίας που επιθυμεί να αλλάξει νομική μορφή, μετά από προηγούμενη εκτίμηση του ενεργητικού και του παθητικού. Η απόφαση που εγκρίνει την μετατροπή καθώς και οι απαραίτητες δηλώσεις συγκατάθεσης από τα φυσικά πρόσωπα πρέπει να καταρτίζονται συμβολαιογραφικά.
Σύμφωνα με το άρθρο 67 ν. 2190/1920, η μετατροπή της ΕΠΕ σε ΕΠΕ απαιτεί απόφαση των εταίρων που λαμβάνεται από μια πλειοψηφία τριών τετάρτων της συνέλευσης, μετά από προηγούμενη εκτίμηση του ενεργητικού και του παθητικού. Η απόφαση αυτή πρέπει να περιλαμβάνει το καταστατικό της εταιρείας, τη σύνθεση του πρώτου Διοικητικού Συμβουλίου και να υποβληθεί στην αρμόδια υπηρεσία προς δημοσίευση.
Μετατροπή της ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης εταιρείας σε μια εταιρεία περιορισμένης γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 53 ν. 3190/1955 με συμβολαιογραφική πράξη. Η συμβολαιογραφική πράξη πρέπει να περιέχει τα στοιχεία που είναι απαραίτητα να αναφέρονται σ’ ένα καταστατικό ΕΠΕ.
Σύμφωνα με το άρθρο 67 § 2 ν. 2190/1920, η μετατροπή της ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης εταιρείας σε ανώνυμη εταιρία γίνεται με ομόφωνη απόφαση όλων των εταίρων και μετά από προηγούμενη εκτίμηση του ενεργητικού και του παθητικού.
Η επωνυμία του νομικού προσώπου που μετατρέπεται μπορεί να διατηρηθεί ως μέρος της επωνυμίας της ΕΠΕ. Μετά την μετατροπή, η προσωπική ευθύνη των ομορρύθμων εταίρων παραμένει σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου για τις υποχρεώσεις που είχαν προκύψει πριν την μετατροπή.
Σύμφωνα με το άρθρο 68 επ. ν. 2190/1920 και το άρθρο 54 του ν. 3190/1955 η συγχώνευση εταιριών είναι δυνατή είτε με τη δημιουργία μιας νέας εταιρείας ως αποτέλεσμα της μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων, σε κάθε περίπτωση στο σύνολό τους, από δύο ή περισσότερες εταιρείες σε μια νέα εταιρεία (εταιρεία περιορισμένης ευθύνης ή ανώνυμη εταιρία), που συνίσταται από αυτές, ή
μέσω της απορρόφησης, ως αποτέλεσμα της μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων, στο σύνολό τους, από μία εταιρία σε μία άλλη
Επομένως, στην περίπτωση της συγχώνευσης η εταιρεία μεταβιβάζει όλα τα περιουσιακά στοιχεία της σε μία ή περισσότερες προϋπάρχουσες ή νέες εταιρείες που ιδρύονται.
Σύμφωνα με το άρθρο 54 ν. 3190/1955, σε περίπτωση εταιρείας περιορισμένης ευθύνης η συγχώνευση πρέπει να εγκρίνεται από πλειοψηφία τριών τετάρτων των εταίρων των συμμετεχουσών εταιριών. Η συγχώνευση μπορεί μόνο να ολοκληρωθεί δύο μήνες μετά την τήρηση των υποχρεώσεων δημοσιότητας, και εφόσον οι πιστωτές της εταιρείας δεν έχουν υποβάλλει αντιρρήσεις. Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 55 του νόμου 3190/1955, τα μέρη οφείλουν να συνάψουν συμβολαιογραφική σύμβαση συγχώνευσης, το κείμενο της οποίας πρέπει να περιέχει τις βασικές διατάξεις σύμφωνα με το ν. 3190/1955.
Η συγχώνευση ΑΕ διέπεται από τα άρθρα 68-80 του ν. 2190/1920, όπως τροποποιήθηκε με το ΠΔ 497/87). Σύμφωνα με το άρθρο 72 του ν. 2190/1920, η συγχώνευση απαιτεί απόφαση της γενικής συνέλευσης των μετόχων όλων των εταιριών που συμμετέχουν στη συγχώνευση. Σύμφωνα με το άρθρο 69 του ν. 2190/1920, απαιτείται αρχικά ένα σχέδιο της σύμβασης συγχώνευσης.
Το σχέδιο σύμβασης συγχώνευσης πρέπει να περιλαμβάνει τις ακόλουθες διατάξεις:
Τη νομική μορφή της εταιρείας, την εταιρική επωνυμία και διακριτικό τίτλο, την έδρα των εταιρειών που συμμετέχουν στη συγχώνευση, και τους αριθμούς ΜΑΕ.
Την σχέση ανταλλαγής των μετοχών και ενδεχομένως την αξία της επιπλέον εισφοράς, σύμφωνα με το άρθρο. 68 ν. 2190/1920.
Τις λεπτομέρειες της μεταβίβασης των νέων μετοχών που εκδίδονται από την εταιρία που απορροφά.
Το χρονικό σημείο κατά το οποίο οι ενέργειες της εισφέρουσας εταιρείας θεωρούνται ότι γίνονται για λογαριασμό της απορροφώσας (ημερομηνία συγχώνευσης) καθώς και τη διάθεση των κερδών που προκύπτουν από αυτό το σημείο μέχρι την ολοκλήρωση της συγχώνευσης σύμφωνα με τα άρθρα 74 και 75ν. 2190/1920.
Τα δικαιώματα που η απορροφώσα εταιρία παρέχει σε μεμονωμένους μετόχους και τους κατόχους των ειδικών δικαιωμάτων (όπως οι μετοχές, χωρίς δικαίωμα ψήφου, οι προνομιούχες μετοχές, ομολογίες κλπ), ή τα μέτρα που προβλέπονται για τα πρόσωπα αυτά.
Κάθε ειδική παροχή που χορηγείται σε μέλη του ΔΣ ή σε ελεγκτές
Συμφωνία για τη μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων στο σύνολό τους από κάθε εισφέρουσα εταιρεία σε αντάλλαγμα για την παραχώρηση μετοχών της απορροφώσας εταιρίας.
Διάφορες άλλες ρυθμίσεις, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε περίπτωσης
Με τη συγχώνευση μεταβιβάζει, συνεπώς, μια εταιρία ολόκληρη την περιουσία της είτε σε άλλη, ήδη υφιστάμενη, εταιρία, είτε σε εταιρία που ιδρύεται για πρώτη φορά.
Στην περίπτωση της ΑΕ η διαδικασία της συγχώνευσης προβλέπεται στα άρθρα 68-80 του ν. 2190/1920. Κατά το άρ. 72 ν. 2190/1920 η διενέργεια της συγχώνευσης απαιτεί αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων των μετόχων όλων των εμπλεκομένων εταιριών. Το δε άρ. 69 ν. 2190/1920 προβλέπει ότι πρέπει πρωτίστως να καταρτιστεί σχέδιο της σύμβασης συγχώνευσης.
Σύμφωνα με το άρθρο 69 § 4 ν. 2190/1920, το Διοικητικό Συμβούλιο της κάθε εταιρείας που συμμετέχει στη συγχώνευση πρέπει να εκπονήσει λεπτομερή έκθεση ελέγχου, με το οποίο να διευκρινίζεται το σχέδιο σύμβασης συγχώνευσης από οικονομική και νομική άποψη. Ειδικότερα, η έκθεση ελέγχου πρέπει να περιέχει στοιχεία για τη σχέση ανταλλαγής σύμφωνα με το άρθρο 71 ν. 2190/1920, και πρέπει να περιλαμβάνει δήλωση ως προς το εάν η προτεινόμενη τιμή ανταλλαγής των μετοχών (ή και η αξία της επιπλέον εισφοράς σε μετρητά στην περίπτωση της απορρόφησης) είναι δίκαιη. Θα πρέπει να αναφέρει τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για να καθοριστεί η σχέση ανταλλαγής, τους λόγους για τους οποίους χρήση αυτών των μεθόδων είναι κατάλληλη καθώς και την σχέση ανταλλαγής ή το αποτέλεσμα αντίστοιχα αν είχε γίνει χρήση διαφορετικών μεθόδων. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να καθορίζεται η σημασία που έχει αποδοθεί στις διάφορες μεθόδους για τον καθορισμό της προτεινόμενης σχέσης ανταλλαγής και τα ιδιαίτερα προβλήματα που προέκυψαν κατά την αξιολόγηση.
Σύμφωνα με το άρθρο 74 ν. 2190/1920, η σύμβαση συγχώνευσης πρέπει να εγκρίνεται από το Υπουργείο Εμπορίου. Οι αποφάσεις συγχώνευσης των γενικών συνελεύσεων υποβάλλονται για το σκοπό αυτό στην υπηρεσία μαζί με την συμβολαιογραφική σύμβαση συγχώνευσης καθώς και μια δήλωση σύμφωνα με το Ν. 1599/1986. Οι σχετικές υποχρεώσεις δημοσιότητας πρέπει να τηρούνται σε κάθε στάδιο.
Συγχώνευση με ίδρυση νέας εταιρείας γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 80 ν. 2190/1920, με την αντίστοιχη εφαρμογή των διατάξεων για τις συγχωνεύσεις που περιέχονται στα άρθρα 68 έως 77 του ν. 2190/1920. Κατά την περίπτωση αυτή προκύπτει μία νέα εταιρία από τη συγχώνευση των προϋφισταμένων εταιρειών.
Η διάσπαση των ανωνύμων εταιριών διέπεται από τα άρθρα 81-89 του ν. 2190/1920 και εμφανίζεται με τις εξής μορφές
Η διάσπαση με απορρόφηση γίνεται με την μεταβίβαση όλων των περιουσιακών στοιχείων μίας ανώνυμης εταιρίας (που λύεται χωρίς να ακολουθήσει εκκαθάριση) σε άλλη προϋπάρχουσα ανώνυμη εταιρία.
Η διάσπαση με σύσταση νέων εταιριών γίνεται με την μεταβίβαση όλων των περιουσιακών στοιχείων μίας ανώνυμης εταιρίας (που λύεται χωρίς να ακολουθήσει εκκαθάριση) σε άλλες ανώνυμες εταιρίες που συνιστώνται ταυτόχρονα έναντι απόδοσης στους μετόχους της μετοχών που εκδίδονται από τις επωφελούμενες εταιρίες
Η διάσπαση με απορρόφηση και σύσταση νέων εταιριών γίνεται με την μεταβίβαση όλων των περιουσιακών στοιχείων μίας ανώνυμης εταιρίας (που λύεται χωρίς να ακολουθήσει εκκαθάριση) εν μέρει σε άλλες υφιστάμενες ανώνυμες εταιρίες και εν μέρει σε άλλες ανώνυμες εταιρίες που συστήνονται ταυτόχρονα έναντι απόδοσης στους μετόχους της μετοχών που εκδίδονται από τις επωφελούμενες εταιρίες.
Σύμφωνα με το άρθρο 84 ν. 2190/1920, απαιτείται η λήψη απόφασης από τις γενικές συνελεύσεις όλων των εταιριών που συμμετέχουν στη διάσπαση. Σύμφωνα με το άρθρο 82 ν. 2190/1920, τα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών που συμμετέχουν στη διάσπαση της επιχείρησης πρέπει να καταρτίσουν εγγράφως μία σύμβαση διάσπασης, η οποία θα πρέπει αντίστοιχα να περιέχει τα στοιχεία που αναφέρονται ανωτέρω στην περίπτωση της συγχώνευσης. Για την έκθεση σχετικά με τη διάσπαση και τις δηλώσεις για την συγχώνευση εταιρειών εφαρμόζονται αναλόγως τα άρ. 71-74 ν. 2190/1920.
Σύμφωνα με το άρ. 88 ν. 2190/1920 ισχύουν για τη διάσπαση με σύσταση νέων εταιριών όσα αναφέρονται στα άρ. 82-86 ν. 2190/1920. Για τη διάσπαση με απορρόφηση και σύσταση νέων εταιριών εφαρμόζονται, κατ’ άρ. 89 ν. 2190/1920, όσα αναφέρονται στα άρ. 81 παρ. 4, 82-87 ν. 2190/1920.
Η νομική μορφή μιας υφιστάμενης εταιρίας είναι δυνατόν να μεταβληθεί στο πλαίσιο του θεσμού της μετατροπής στη νομική μορφή άλλης εταιρίας. Στο ελληνικό δίκαιο δεν υφίσταται συγκεντρωτικός νόμος περί της μετατροπής εταιριών, αλλά οι σχετικές διατάξεις προβλέπονται στα οικεία νομοθετήματα των εταιριών, όπως το άρ. 66 ν. 2190/1920 και 51 ν. 3190/1955.
Μια ΑΕ μπορεί να μετατραπεί σε ΕΠΕ σύμφωνα με τα άρ. 51 ν. 2190/1920 και 66 ν. 3190/1955, με τη λήψη απόφασης της γενικής συνέλευσης με συμβολαιογραφικό έγγραφο κατόπιν εκτίμησης του ενεργητικού και παθητικού της. Στην απόφαση πρέπει να περιλαμβάνονται και οι όροι του καταστατικού της ΕΠΕ, ενώ πρέπει να τηρηθούν οι προϋποθέσεις και υποχρεώσεις που προβλέπονται σχετικά με την ίδρυση της ΕΠΕ.
Η μετατροπή μιας ΕΠΕ και σε ΑΕ απαιτεί, σύμφωνα με το άρ. 67 ν. 2190/1920 απόφαση της συνέλευσης των εταίρων της ΕΠΕ με πλειοψηφία 3/4 και κατόπιν διενέργειας εκτίμησης του ενεργητικού και παθητικού. Η συμβολαιογραφική απόφαση περί μετατροπής πρέπει να περιέχει το καταστατικό της ΑΕ, στοιχεία για τη σύνθεση του πρώτου διοικητικού συμβουλίου καθώς και τις ακόλουθες πληροφορίες, ενώ πρέπει να κατατεθεί προς έγκριση στην αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου ανάπτυξης:
Πρωτίστως πρέπει να διενεργηθεί η αποτίμηση της αξίας του ενεργητικού και παθητικού της εταιρίας. Η μετατροπή υπόκειται σε υποχρεώσεις δημοσιότητας του αντιστοίχου τύπου της μορφής προς την οποία μετατρέπεται η εταιρία.
Η μετατροπή μιας ομόρρυθμης (ΟΕ) ή ετερόρρυθμης (ΕΕ) εταιρίας σε ΕΠΕ είναι δυνατή κατ’ άρ. 53 ν. 3190/1955 με συμβολαιογραφική σύμβαση μετατροπής, που πρέπει να περιέχει το αναγκαίο περιεχόμενο που αναφέρθηκε και στην περίπτωση της μετατροπής της ΑΕ σε ΕΠΕ.
Η μετατροπή μιας ΟΕ ή ΕΕ σε ΑΕ είναι δυνατή κατ’ άρ. 67 παρ. 2 ν. 2190/1920, εφόσον δε συμφωνήθηκε κάτι διαφορετικό στο καταστατικό, με ομόφωνη απόφαση των εταίρων και κατόπιν εκτίμησης του ενεργητικού και του παθητικού της εταιρίας.
Η επωνυμία της μετατρεπομένης εταιρίας μπορεί να διατηρηθεί με αντικατάσταση μόνο της νομικής μορφής. Οι προσωπικά ευθυνόμενοι εταίροι της ΟΕ ή ΕΕ ευθύνονται μετά την ίδρυση για τις παλαιές οφειλές της μετατρεπομένης εταιρίας μέχρι την τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας και για πέντε ακόμη έτη.